Wie mag stemmen?

Verhuist u tussen 23 april en 5 juni naar een andere gemeente?  Dan kunt u met uw stempas in uw oude gemeente stemmen. Wilt u in uw nieuwe gemeente stemmen? Vraag dan op tijd een kiezerspas aan.

U krijgt uw stempas via de post op het adres waar u op 23 april 2024 staat ingeschreven. 

U mag zelf stemmen, ook al is iemand anders uw wettelijke vertegenwoordiger. Dat staat in de Kieswet. Gaat u niet zelf naar het stembureau? Dan beslist u zelf of u iemand wilt machtigen.

Ook mensen met een verstandelijke beperking hebben kiesrecht. Zij moeten zelfstandig hun stem uit kunnen brengen. Kiezers met een lichamelijke beperking mogen voor praktische hulp iemand meenemen in het stemhokje.

Een rechter kan bij bepaalde misdaden een gevangene uitsluiten van het kiesrecht. Deze persoon mag dan niet stemmen bij verkiezingen. Dit is een bijzondere maatregel bij de opgelegde straf. Deze maatregel wordt niet vaak opgelegd. Mensen die zijn uitgesloten van het kiesrecht ontvangen als er een verkiezing is geen stempas van hun gemeente.  

Gevangenen of mensen in een huis van bewaring zijn dus niet automatisch uitgesloten van het stemrecht. Zij kunnen alleen meestal niet zelf naar een stembureau, tenzij ze daar apart verlof voor krijgen. Daarom kunnen zij alleen hun stem uitbrengen door iemand anders voor hen te laten stemmen (machtigen). 

Kunt u niet stemmen omdat u bijvoorbeeld ziek bent of op vakantie in het buitenland? Vraag dan iemand anders om voor u te stemmen. Dit heet een volmacht

Wilt u iemand machtigen, maar kunt u geen handtekening zetten en staat op uw identiteitsdocument “niet in staat tot tekenen”? Dan kunt u iemand machtigen om voor u te stemmen zonder handtekening. U hoeft de schriftelijke volmacht of de machtiging via uw stempas dan niet te ondertekenen.

De gemeente of het stembureau controleert of de opmerking ‘niet in staat tot tekenen’ ook in uw identiteitsdocument staat. Als dat zo is, kan iemand anders voor u stemmen.

U mag voor maximaal 2 andere kiezers met een volmacht stemmen. Dit kan alleen tegelijk met het uitbrengen van uw eigen stem. U krijgt dus maximaal 3 stembiljetten mee in het stemhokje; 1 voor uw eigen stem en 2 voor de personen voor wie u bij volmacht stemt.

Een kiezer mag alleen uit zichzelf een volmacht geven. Het is strafbaar om aan een kiezer te vragen een volmacht te verlenen. Dat heet ook wel ronselen van volmachten.